فکر می‌کنم این حدیث رو اکثر ماها شنیدیم که« حق فرزند بر پدر اینه که ایم خوب براش انتخاب کنه». حالا من امروز می‌خوام در مورد اسمای خوب و کلا نامگذاری یه مطلب بذارم.
این بحث از چند منظر قابل بررسیه؛ یکی از منظر دینی، یکی از منظر روان‌شناسی و بعدی هم از نظر اجتماعی.
در کل، اسم هر شخصی تو شخصیتِ او تاثیر فراوان و انکارناپذیری داره و علم روان‌شناسی امروز هم، با بررسی این تاثیرات به نتایج جالبی رسیده و بیان می‌کنه بین شخصیت افراد و اسم اون‌ها، نوعی ارتباط ایجاد می‌شه و اسم خوب می‌تونه انگیزه کارهای خوب و گرایش به سمت الگوهای خوب رو در او ایجاد کنه و برعکس، اسامی تحقیرآمیز و نکوهیده، می‌تونه منجر به گرایش‌های منفی، انزوا و انتقام و پرخاش‌گری بشه.
طبق تحقیقات علمی، بچه‌ها از حدود 2 تا 3 سالگی، اسم خودشونو تشخیص می‌دن و تو این سن، از کلمات« من، به من و مال من» بیشسترین میزان استفاده رو می‌کنن و از همین سن، اسمشون یک وجه تمایز بین اون‌ها و دیگران براشون شناخته می‌شه و اصلا جواب کودک به اسمش(هویتش) از اولین عکس‌العمل‌های هر کودکیه، چرا که کودک بیشتر از هر کلمه‌ای اسمِ خودش رو می‌شنوه. به همین دلیل نام اون‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای برای کسب هویت و شخصیتشون ایفا می‌کنه و باز هم طبق نظر روان‌شناسا، دستگاه گیرنده‌ی صوتی کودک به شدت حساسه و هر صدایی می‌تونه تاثیر ویژه‌ای بر اون داشته باشه و بر ساختار شخصیتی او و زندگی آینده‌اش تاثیر می‌ذاره؛ دقیقا مثل اذانی که در گوش کودک خونده می‌شه؛ هر اسم و واژه‌ای هم یه فرکانس خاص داره و گاهی می‌تونه انرژی مثبت داشته باشه و گاهی برعکس دارای انرژی منفی باشه و سلول‌های مغزی کودک رو تحریک کنه و الگوی ذهنی فرد رو بسازه. از نظر تربیتی نیز اسم نیکو و زیبا می‌تونه تاثیراتی بر هورمون‌های بدن داشته باشه و احساس رضایت‌مندی و لذت و در نهایت آرامش رو به فرد القا کنه و هم‌چنین تو برقراری ارتباط موثر با دیگران اثرگذار باشه و باعث می‌شه که دیگران هم با دید مثبت‌تری به فرد نگاه کنند.
اکثرا بچه‌ها هم، تمایل نشون می‌دن که معنای اسمشون رو و وجه تسمیه‌اش رو بدونن و البته بعد بین همسالان و آشنایان، به اسمشون افتخار کنن. سوای این بررسی‌ها، من خودم هم در مورد خودم این تجربه رو داشتم که همیشه به معنای اسمم توجه داشتم و هم تو پسر خودم هم دیدم که همیشه به اسامی قشنگ(به قول خودش امامی(!)) علاقه شدید داره و با تکیه به معنای اسمش(امیرمهدی)، به اسم خودش افتخار می‌کنه و تو یه مقطعی، مدام و به همه معنای اسمش رو یادآوری می‌کرد و یا برای بچه‌های تازه به دنیا اومده‌ی فامیل، اسامی خوب انتخاب می‌کرد و حتی پیشنهاد می‌داد و یا تو یکی دو مورد بعضی بچه‌ها رو با اسم پیشنهادی خودش، تا مدت‌ها صدا می‌زد!
<**گاهی تو یه جمع دوستانه و یا تو یه کلاس درس و مدرسه و مهد، حتی، وقتی اسم برخی افراد خونده می‌شه، عکس‌العمل بقیه‌ی افراد، تاثیر بسیار بدی رو در فرد ایجاد می‌کنه، حالا اگه اون اسم، طوری باشه که با یک خطای تلفظی معمول هم همراه بشه، که دیگه اوضاع خیلی بدتر خواهد شد.
اکثر بچه‌ها در سنین مدرسه، هم به جستجوی معنای اسم و وجه تسمیه‌اش و مفهوم دقیق اسمشون می‌پردازن و وقتی به گستره‌ی معنایی و غنای نام خودشون پی می‌برن،شعف و احساس غرور و آرامش در اون‌ها موج می‌زنه و چقدر لذت‌بخشه برای دانش‌آموز، وقتی معلمی در کلاس به توضیح اسم او و ویژگی‌های مثبت صاحب اصلی اسم او می‌پردازه و همه‌ی همکلاسی‌ها متوجه او و اسم او می‌شه و البته برعکس چقدر سخت و غیرقابل تحمله برای کسایی که اسمشون با یک شخصیت نامناسب و یا منفور، مشترکه و یا وقتی در مورد معنای اسم، از دانش‌آموزها پرسیده می‌شه و برخی در پاسخ، گیر می‌کنن و یا به یک معنای غیرژرف و محدود باید بسنده کنند:(
و اما اسلام و بحث نامگذاری:
اسلام تاکید داره که والدین حتی قبل از این‌که فرزند قدم به دنیا بذاره، براش اسم انتخاب کنن و حتی تو دوران جنینی او رو با اسمش صدا بزنن، حالا این‌که این با اسم صدا زدن در دوران جنینی چه اثراتی داره، علم امروز، جدیدا به برخی از اون‌ها پی برده و به این رفتار تاکید داره، ولی تو یه حدیث داریم که در قیامت هر کسی با اسم خودش صدا زده می‌شه و در نتیجه اسامی خوب، برای صاحبانشون سودمند خواهند بود و تو یه حدیث دیگه هم داریم که امام علی علیه‌السلام می‌فرماید:«فرزند خویش را پیش از تولد نامگذاری کنید. هرگاه نمی دانید پسر است یا دختر ، آنان را به تناسب مرد و زن بودن ، نامگذاری کنید چرا که مردم در هنگامه ی قیامت به نام های خویش خوانده می شوند و فرزندی که سقط شده باشد و نامی برای او تعیین نکرده باشند ، در روز قیامت از پدر مؤاخذه خواهد کرد» و در احادیث توصیه شده، اگه تا تولد هم فرزند رو نامگذاری نکردید، تا روز هفتم نام نیکی براش انتخاب کنید و البته باز در احادیث توصیه شده که فرزندانتون رو تا 7 روز اگر پسر هستن، با نام «محمد» و اگر دختر هستن با نام «فاطمه» صدا بزنید. حالا این‌که این 7 روز به این شکل صدا زندن چه تاثیراتی بر روح و روان و حتی جسم بچه داره، فعلا که علم قاصر بوده و خدا می‌دونه و بس! اصلا نام اهل‌بیت بر فرزندان گذاشتن از مصادیق تولی و تبریه و برخی اسم رو شعاری می‌دونن که به کرات تکرار می‌شه و اثرات شگرفی هم بر خود فرد و هم بر بقیه که اون اسم رو می‌شنون، داره.
پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله در حدیثی می‌فرماید که«اگر کسی 4 فرزند داشته باشه و یکی از اون‌ها رو به اسم من نام نگذاشته باشه، بر من جفا کرده» و در جای دیگر توصیه کردن که« بچه‌هاتونو با اسم پیامبران نامگذاری کنید و اسامی عبدالله و عبدالرحمن، از بهترین نام‌ها هستند» و باز تو یه جای دیگه فرمودند:« هیچ سفره‌ای گسترده نشده که کسی با یکی از اسامی محمد و یا احمد بر آن نشسته باشه،مگه این‌که اون منزل در هر روز 2 بار مورد تقدیس واقع بشه»
امام رضا علیه‌السلام هم فرمودند که«اگر در خانه‌ای نام محمد باشه، صبح و شامِ اهل آن خانه به خیر و نیکی خواهد بود»، امام علی علیه‌السلام هم فرمودند«هیچ خاندانی نیست که در بین آن‌ها نام پیامبری باشه، جز این‌که خدا فرشته‌ای رو برمی‌انگیزه که صبح و شب آن‌ها رو بستاید»
این‌که بالاتر گفته شد اسم، از مصادیق تولی و تبریست، هم استناد حدیثی دارد؛ به امام صادق علیه‌السلام گفته شد که نام شما و پدرانتان را برای خودمان انتخاب می‌کنیم، آیا این کار فایده‌ای به حال ما خواهد داشت؟ امام فرمود«آری، به خدا قسم!مگر دین جز دوستی و محبت چیز دیگریست؟»
گاهی برخی اسامی مورد توجه ویژه‌ی معصومین بودند، همان‌طور که برخی از آن‌ها در بالا ذکر شد، ذکر موارد دیگر هم موثر است و نافع؛ مام باقر علیه‌السلام فرمودند«شیطان وقتی نام یکی از دشمنان ما را بشنود(وقتی کسی اسمی این‌چنین را صدا بزند) به جنب و جوش درمی‌آید و فخر می‌فروشد»در مورد دیگر هم ذکر شده که امام باقر علیه‌السلام فرمود«نام تو چیست» او پاسخ داد«محمد»، امام از کنیه‌اش پرسید، پاسخ داد«علی»، امام فرمود«تو به شدت از شیطان دور شده‌ای؛زیرا شیطان هنگامی که بشنود کسی صدا می‌زند ای محمد و یا ای علی!آب می‌شود، همان‌گونه که مس آب می‌شود!»
امام کاظم علیه‌السلام هم فرموده‌اند که«در خانه‌ای که نام محمد، احمد، علی، حسن، حسین، جعفر، طالب، عبدالله و فاطمه از زنان باشد، فقر و تنگدستی بر آن خانه وارد نمی‌شود». امام خمینی رحمه‌الله علیه هم در رساله‌شان اشاره کرده‌اند که «فقر و بینوایی، داخل خانه‌ای نمی‌شود که در آن خانه، محمد یا احمد یا علی یا حسین یا جعفر و طالب و عبدالله و فاطمه باشد» و اگر هم کسی فرزندی را نزد ایشان می‌آورد برای نامگذاری، نام‌های عبدالله و فاطمه و زهرا را پیشنهاد می‌کردند. امام صادق(ع) فرمودند: «اسمی برای فرزندت انتخاب کن که بندگی خدا را بفهماند»
تاکید معصومین همواره بر نام نیک و صدا زدن به نام و یا لقب نیک بوده پیامبر وقتی با نام بدی مواجه می‌شدند، آن نام را چه نام فردی بود و یا نام شهر و مکانی، تغییر می‌دادند و این سنت حسنه‌ای یادگار از ایشان است که نام بد را باید تغییر داد و البته قطعا تغییر نام هم اثرات کشف‌شده‌ی روان‌شناسی و علمی در مورد اسامی و تاثیرشان بر فرد را خواهند گذاشت و کسی که بعد از مدت‌ها، صاحب اسم نیکویی شود، هم، از این اسم جدید اثر می‌پذیرد. البته نکته‌ی دیگری هم هست و آن این‌کهگاهی اسم فردی نیکوست، ولی دیگران، صاحب اسن را به نحوه‌ی بدی و یا با لقب جدید بدی صدا می‌زنند که این هم در اسلام نکوهیده است و رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند«برادران دینیتان را با بهترین نامشان صدا بزنید و آنان را با القاب زشت نخوانید» و در جای دیگر فرمودند«کسی که شخصی را به غیر نام خودش(با القاب زشت) صدا کند، فرشتگان او را لعنت می‌کنند.
منابع تحقیق: پایگاه اینترنتی احادیث/ویکی پرسش/تبیان/رادیو ایران/سخنرانی حاج آقا عالی در تلویزیون/برنامه تلویزیونی قرار جمعه
**>
برچسب ها : سبک زندگی(نامگذاری) ,
